Sinds 1 juli 2015 is het in Nederland verplicht om een trekker rijbewijs (het zogeheten T-rijbewijs) te hebben als je met een landbouw- of bosbouwvoertuig de openbare weg op wilt. Waar het jarenlang voldoende was om in het bezit te zijn van een autorijbewijs om de trekker te besturen, kwam daar met deze wetswijziging een einde aan. Maar waarom werd dat eigenlijk ingevoerd, en wat is er sindsdien veranderd?
Van landbouwweg naar openbare weg
Tot 2015 mocht iedereen met een rijbewijs B automatisch een trekker rijden. Dat was in de jaren ‘60 en ‘70 logisch: landbouwvoertuigen reden vooral op landweggetjes en boerenterrein. Maar naarmate de landbouwmechanisatie toenam, gingen trekkers ook vaker de openbare weg op, en dit met hogere snelheden en zwaardere aanhangers.
Daardoor ontstond een nieuw veiligheidsprobleem. Bestuurders met enkel een autorijbewijs hadden vaak geen specifieke kennis van grote landbouwvoertuigen, terwijl ze wel deelnamen aan het verkeer met soms tientallen tonnen aan gewicht achter zich. De overheid besloot daarom dat het tijd was voor een aparte bevoegdheid: het T-rijbewijs.
Waarom het T-rijbewijs werd ingevoerd
Het belangrijkste doel van het trekker rijbewijs is verkeersveiligheid. Trekkers zijn breder, zwaarder en minder wendbaar dan reguliere voertuigen. Met een specifieke opleiding leren bestuurders hoe ze veilig kunnen manoeuvreren, laden, lossen en rijden met aanhangers.
Daarnaast wilde de overheid het aantal ongevallen met landbouwverkeer verminderen. Voor het jaar 2015 waren er regelmatig ongevallen waarbij landbouwvoertuigen betrokken waren, vaak door onervaren bestuurders of gebrekkig inzicht in verkeerssituaties. Dankzij het T-rijbewijs is die kennis nu een verplicht onderdeel van de opleiding.
Wie heeft het nodig?
Iedereen die met een trekker, shovel, of andere landbouwvoertuigen op de openbare weg rijdt, heeft een T-rijbewijs nodig. Alleen bestuurders die vóór 1 juli 2025 al een autorijbewijs hadden, kregen automatisch een T-rijbewijs bijgeschreven. Jongeren die na die datum geboren zijn, moeten dus eerst hun trekker rijbewijs halen voordat ze de weg op mogen.
De minimumleeftijd om examen te mogen doen is 16 jaar. Dat maakt het T-rijbewijs vooral populair onder jongeren in de agrarische sector, die vaak al vroeg ervaring opdoen met landbouwmachines.
Wat komt kijken bij het trekker rijbewijs halen?
Wie zijn trekker rijbewijs wil halen, moet eerst slagen voor een theorie-examen bij het CBR. Daarna volgt een praktijkexamen, waarin veilig rijden, voertuigbeheersing en kennis van verkeersregels doorslaggevend zijn. De meeste kandidaten volgen hiervoor rijlessen bij een gespecialiseerde rijschool voor landbouwvoertuigen.
Het examen richt zich niet alleen op rijvaardigheid, maar ook op verantwoordelijk verkeersgedrag. Bestuurders moeten immers rekening houden met andere weggebruikers, de beperkte zichtbaarheid van grote voertuigen en de invloed van lading op het rijgedrag.
Veiliger leren rijden met de trekker
Achter de invoering van het trekker rijbewijs zit meer dan alleen een nieuwe regel. Het is een stap richting bewust en veilig rijden met voertuigen die steeds groter, zwaarder en sneller zijn geworden. Vroeger was ervaring met rijden op het lang genoeg, nu vraagt het verkeer om echte kennis en verantwoordelijkheid.
