Een gezonde, bloeiende tuin is iets om trots op te zijn. Maar niets is zo frustrerend als schade door onzichtbare vijanden onder de grond: larven, vliegjes en slakken die aan je planten knabbelen. Gelukkig hoef je niet meteen naar chemische middelen te grijpen. Er bestaat namelijk een slimme, natuurlijke oplossing: aaltjes! Deze piepkleine helpers pakken plagen van binnenuit aan — en zijn volledig veilig voor mens, dier en plant.
In dit artikel lees je alles over wat aaltjes zijn, hoe ze werken, wanneer je ze inzet en waar je op moet letten voor een succesvol én groen resultaat.
Wat zijn aaltjes eigenlijk?
Aaltjes (of nematoden) zijn microscopisch kleine wormpjes die van nature in de bodem voorkomen. De meeste aaltjes zijn onschadelijk of zelfs nuttig — en precies daar zit hun kracht. Sommige soorten zijn namelijk gespecialiseerd in het opsporen en bestrijden van specifieke plagen in je tuin.
Deze nuttige aaltjes dringen hun prooi binnen (bijvoorbeeld de larven van de rouwvlieg of jonge slakken) en brengen bacteriën met zich mee die de plaag doden. Vervolgens gebruiken ze het lichaam als voedingsbron en gaan daarna op zoek naar een nieuw slachtoffer. Een effectieve én natuurlijke vorm van plaagbestrijding.
Tegen welke plagen helpen aaltjes?
Er zijn verschillende soorten aaltjes, elk met hun eigen ‘specialiteit’. Enkele veelvoorkomende plagen die je met aaltjes kunt bestrijden:
- Rouwvliegjes (varenrouwmug) – Vaak te vinden in potgrond en kasplanten. Deze kun je het hele jaar door binnen bestrijden, buiten vooral in het voorjaar of de zomer.
- Slakken – Vooral jonge naaktslakken zijn gevoelig voor aaltjes. Je zet ze het best in tijdens het voorjaar en najaar.
- Emelten – Larven van de langpootmug, die schade veroorzaken aan gazons. Jonge emelten bestrijd je effectief tussen september en oktober.
- Engerlingen – Larven van kevers zoals de meikever, die aan wortels vreten. Deze behandel je met aaltjes in het voorjaar of najaar.
- Taxuskever – Deze kever en zijn larven kunnen flinke schade aanrichten in borders. Behandeling in het voorjaar en najaar helpt deze vraatzuchtige kever onder controle te houden.
Hoe herken je bodemplagen?
Soms zie je de boosdoeners niet direct, maar ze laten wel duidelijke sporen na:
- Rouwvliegjes: Kleine zwarte vliegjes rond je potplanten. De larven vreten aan de wortels.
- Engerlingen of emelten: Geel gras, kale plekken in het gazon, planten die ‘zomaar’ omvallen.
- Taxuskever: Aangevreten randen aan bladeren en schade aan wortels.
- Slakken: Slierten slijm en ronde vraatplekken in bladeren, vooral ’s nachts zichtbaar.
Twijfel je? Graaf dan voorzichtig wat aarde op om een kijkje te nemen. Hoe preciezer je weet waar het probleem zit, hoe effectiever je kunt ingrijpen. Wil je weten welke aaltjes je nodig hebt? Let goed op de soort plaag én het seizoen, want sommige aaltjessoorten zijn maar een paar maanden per jaar actief.
Zijn aaltjes eigenlijk wel veilig?
Ja! Aaltjes zijn 100% veilig voor mensen, huisdieren, vogels, bijen en planten. Ze vallen alleen de specifieke plaaginsecten aan waarvoor ze bedoeld zijn, en verdwijnen vanzelf weer uit de bodem zodra hun ‘voedsel’ op is. Geen schadelijke resten, geen giftige stoffen — alleen slimme, biologische bestrijding.
Zo gebruik je aaltjes stap voor stap
Het toedienen van aaltjes is verrassend eenvoudig. Zo pak je het aan:
- Bestel de juiste soort bij een betrouwbare aanbieder. Aaltjes worden vaak geleverd als poeder of gel, die je oplost in water.
- Meng het mengsel volgens de instructies en giet of sproei het gelijkmatig uit over de aangetaste grond of planten.
- Let op de timing – aaltjes zijn gevoelig voor UV-licht, dus breng ze aan op een bewolkte dag of in de vroege ochtend of avond.
- Houd de bodem vochtig in de dagen erna, zodat de aaltjes zich goed kunnen verplaatsen en hun werk kunnen doen.
Binnen enkele dagen tot weken merk je dat de plaag afneemt — en vaak helemaal verdwijnt.
Extra tips voor succes
- Let op de temperatuur: De meeste aaltjes zijn actief bij een bodemtemperatuur tussen de 10 en 25 °C.
- Gebruik geen chemische bestrijdingsmiddelen tegelijkertijd: Deze kunnen de aaltjes doden.
- Herhaal indien nodig: Soms is een tweede behandeling enkele weken later nodig, vooral bij een ernstige plaag.
Veelgemaakte fouten bij het gebruik van aaltjes
- De verkeerde soort kiezen: Niet elk aaltje werkt tegen elke plaag.
- Te laat toepassen: Wacht niet tot je planten ernstig verzwakt zijn.
- Te droge grond: In droge aarde kunnen aaltjes zich niet voortbewegen.
- Aanbrengen in de volle zon: UV-licht doodt aaltjes vrijwel direct.
- Verwarring met andere plagen: Een verkeerde diagnose leidt tot een ineffectieve aanpak.
Wanneer gebruik je aaltjes?
Het gebruik van aaltjes is seizoensgebonden. Ze zijn het meest effectief bij een bodemtemperatuur tussen de 10 en 25 °C. Je kunt ze doorgaans inzetten van het vroege voorjaar tot het najaar. Voor elke plaag bestaan er specifieke ‘toedienmomenten’, dus het is verstandig om je goed in te lezen — of advies te vragen bij een webshop zoals Rootsum, die biologische producten aanbiedt.
Waarom kiezen voor natuurlijke plaagbestrijding?
Chemische bestrijdingsmiddelen kunnen schadelijk zijn voor het bodemleven, nuttige insecten en het milieu. Door voor aaltjes te kiezen:
- bescherm je bijen, vlinders en vogels,
- help je de bodem gezond te houden,
- en werk je mee aan een duurzamere manier van tuinieren.
En misschien nog wel het fijnste: je hoeft niet met gevaarlijke middelen te werken. Geen handschoenen, geen maskers — gewoon water en natuur aan het werk zetten.
Samengevat: aaltjes zijn jouw groene bondgenoot
Aaltjes zijn klein, maar krachtig. Door ze op het juiste moment en op de juiste manier in te zetten, kun je veelvoorkomende tuinplagen biologisch, effectief en veilig aanpakken. Zo houd je je tuin sterk, groen en in balans — op een manier waar zowel jij als de natuur blij van wordt.
